Vanaf 6 mei Bibibliocenter Weert
In Bibliocenter Weert is vanaf 6 mei is de tentoonstelling ‘1572 Geboorte van Nederland - Weert, het andere verhaal!’ te zien. Met deze tentoonstelling willen we de andere kant van de Nederlandse Opstand (ook wel de 80-jarige Oorlog) belichten en aantonen dat niet overal gesproken kan worden van een ‘Vaderlands’ gedachtengoed. De opstand verliep niet zonder slag of stoot. Het leidde tot een strijd waarin burgers, steden en gewesten niet alleen tegenover de Spaanse vorst, maar vooral ook tegenover elkaar kwamen te staan.
De expositie is op 6 mei in Biblibiocenter geopend.
Daarbij heeft Gemeentearchivaris Weert, Jac Lemmens een korte inleiding gegeven op het onderwerp waarin hij een relatie heeft gelegd tussen het verleden en heden.
Aansluitend heeft wethouder Cultuur van Weert, Henk van de Loo door middel van het optrekken van de expositiebanner de tentoonstelling geopend.
Links Gemeentearchivaris Jac Lemmens, midden wethouder Cultuur van Weert, Henk van de Loo en rechts Floor Lemmens, zij staat op de expositiebanner afgebeeld met een eigen portret. Klik op de afbeelding voor een vergroting.
In de nationale geschiedschrijving wordt de Nederlandse Opstand onder leiding van Stadhouder Willem van Oranje verhaald als de ‘Geboorte van Nederland’, maar voor de grensgebieden luidde het een zwarte periode in.
De oorlogsvoering was bruut en om zowel de Staatse als de Spaanse legers te kunnen financieren werden hele dorpen en steden geplunderd en zelfs in brand gestoken.
Zowel de Spaanse huursoldaten als de soldaten van de prins van Oranje plunderden en roofden de buitenie van de stad tot ver in de omtrek.
Om plundering of brandstichting te voorkomen betaalden de dorpen en steden een aardig geldbedrag aan de krijgsheren in ruil voor een vrijgeleide.
Het Gemeentearchief Weert heeft twee van zulke vrijgeleide brieven in bezit:
Maarten van Rossum, leermeester van Stadhouder Willem van Oranje, en een van Willem van Oranje zelf.
Overigens was zo'n vrijgeleide geen garantie dat een dorp werd geplunderd of dat de handelaren toch moesten betalen.
Weert heeft vanaf de eerste Beeldenstorm in 1566 meer dan 50 jaar ellende ondervonden gedurende de 80-jarige Oorlog.
Nadat op 27 augustus 1566 een groep protestanten de Paterskerk en het klooster
van de Minderbroeders aan de Biest binnenviel en leegroofde, hielden de vernielingen in de stad
nog tien dagen aan.
Vervolgens haalde Philips de Montmorency, graaf van Horne en heer van Weert, wereldnieuws toen hij samen met Lamoraal van Egmond door de hertog van Alva gearresteerd werden en uiteindelijk op 5 juni 1568 werden onthoofd op de grote markt in Brussel.
Van de executie van Philips de Montmorency en Lamoraal van Egmond op 5 juni 1568 in Brussel is een uniek ooggetuigenverslag in de Fugger Zeitung bewaard gebleven.
Ander nieuws dat de wereld schokte was de foltering en ophanging van negentien geestelijken na de inname van Brielle in 1572. De negentien geestelijken staan bekend als de Martelaren van Gorkum.
Twee van hen waren afkomstig uit Weert: Hieronymus en Antonius van Weert.
Lees hier meer over in de webpagina Galg of vrijheid.
Het dieptepunt was bereikt toen de stad zo zwaar belast werd door de Spanjaarden en de Staatse troepen dat de burgemeesters het bijltje erbij neerlegden en naar Antwerpen vluchtte.
Het Gemeentearchief heeft meegewerkt aan de eerste aflevering getiteld 'Voorspel' op vrijdag 28 september 2018 van de NTR-serie '80 Jaar Oorlog'.
Daarvoor zijn van de vrijwilliger van het Gemeentearchief Jacques Verstraelen, recent voor zijn dood in oktober 2017, opnames gemaakt.
Jacques Verstraelen spreekt met passie over zijn kennis van de geschiedenis van Weert.
Dit jaar is het 450 jaar geleden dat in 1572 de Nederlandse opstand onder leiding van Stadhouder Willem van Oranje begon. Het was een strijd om vrijheid, maar vrijheid vraagt ook om verdraagzaamheid, verscheidenheid en verbondenheid.
Vrijheid speelde in niet alleen in 1572 een belangrijke rol, maar ook in de vorige eeuw werd hard gevochten om vrijheid.
Gemeenteontvanger Pierre Linssen hield over de periode september 1939 tot na de bevrijding van Weert in september 1944 een kroniek bij.
In 2020 hebben wij naar aanleiding van 75 jaar bevrijding van Weert het gedeelte van
1 september tot 30 september 1944 uit deze kroniek gepubliceerd.
Op 22 september 1944 wordt Weert na een lange oorlog bevrijd, maar het gevoel van Bevrijding was niet voor iedereen vanzelfsprekend. Veel mensen keerden na de oorlog niet meer terug uit de vernietigingskampen. Gedenken en herdenken zijn daarom belangrijk.
Zodat we de waarde van onze vrijheid niet vergeten.
De expositie is te bezichtigen tijdens de openingstijden van Bibliocenter aan de Wilhelminasingel 250 in Weert.
De entree is gratis.
Vanaf eind juni tot begin augustus 2022 is een aantal verhalen over de gevolgen voor Weert van de Nederlandse Opstand verschenen in de rubriek 'Van nul naar nu' in weekblad VIA Weert. Deze verhalen zijn een mooie aanvulling op de informatie in de expositie en zijn onderstaand opgenomen.
Krijgsontwikkeling 1579 en 1585 in Weert
Ten aanval deel 2 (laatste bijdrage in deze serie)
maandag 13.00 - 18.00 uur
dinsdag 10.00 - 20.00 uur
woensdag 10.00 - 18.00 uur
donderdag 10.00 - 20.00 uur
vrijdag 10.00 - 18.00 uur
zaterdag 09.30 - 17.00 uur
zondag gesloten
Allerlei gemeenten hebben zich verenigd in het Samenwerkingsverband 1572-gemeenten (SW 1572).
Zij hebben gemeen dat zij vanaf 1572 een rol speelden in de 80-jarige Oorlog, soms uit eigen beweging, soms noodgedwongen.
Lees meer >>>
In ons land staat het jaar 1572 de komende maanden in de belangstelling. Het geboortejaar van Nederland volgens sommigen, nu 450 jaar geleden. In het westen van Nederland boekten opstandelingen in 1572 onverwachte successen in de oorlog tegen Spanje. Maar dat waren hier niet bepaald glorieuze gebeurtenissen. Integendeel zelfs, 1572 bracht in Limburg eerder rampspoed dan overwinningen. Jac Lemmens, Gemeentearchivaris van Weert en Roermond is te gast.
In beide plaatsen maakte hij een expositie.
Beluister het interview >>>
De Limburger vrijdag 13 mei 2022 Het bloederig verleden van Willem
De Limburger vrijdag 13 mei 2022 Willem van Oranje een held?
De Limburger, vrijdag 8 juli Erfgoedpagina CEL De geboorte van Nederland, het andere verhaal
De Maasgouw 141 2022 - 2 1572 Geboorte van Nederland , Weert en Roermond het andere verhaal
Pagina bijgewerkt maandag 15 augustus 2022